Những người thổ dân Nam Phi vẫn thường truyền tụng với nhau câu chuyện sau đây :
Có hai người thổ dân thù ghét nhau. Một hôm, một người bắt gặp cô con gái nhỏ của kẻ thù ở trong rừng một mình, hắn liền bắt lấy và chặt đứt hai ngón tay của cô bé. Cô bé vừa chạy về vừa khóc nức nở đau đớn. Còn tên hung thủ vừa đi vừa hò reo :
– “Ta đã trả được thù rồi !”
…Mười mấy năm sau, cô bé đáng thương ấy đã lớn lên và có gia đình. Một hôm, có một người ăn xin đến gõ cửa nhà cô. Ngay tức khắc, cô nhận ra người hành khất chính là kẻ đã hại cô mười mấy năm về trước. Nhưng cô không hề tỏ lòng oán hờn, không một lời mỉa mai, cô vội vàng xuống bếp lấy thức ăn lên hầu hạ kẻ đã hành hạ mình. Khi người hành khất đã ăn uống no say, người thiếu phụ liền đưa bàn tay bị cụt mất hai ngón ra và nói : “Tôi cũng đã trả được thù rồi !”
Anh chị em thân mến,
“Lấy ân trả oán”, đó phải là phương châm hành động của người kitô hữu chúng ta. Không có cách trả thù nào cao quý hơn là yêu thương, tha thứ, giúp đỡ chính kẻ thù của mình. Nói như Thánh Phaolô : “Chúng ta đừng mắc nợ nhau điều gì, ngoài tình yêu mến”.
Chỉ có tình thương, chỉ có sự tha thứ mới tiêu diệt được hận thù. Lấy hận thù tiêu diệt hận thù, lấy bạo động trả cho bạo động, con người chỉ đổ thêm dầu vào lửa, thêm lửa vào hận thù và bạo động mà thôi.
Hôm nay Chúa kêu gọi chúng ta : “Các con hãy ở nhân từ như Cha các con là Đấng nhân từ” – “Các con hãy yêu kẻ thù, hãy làm ơn cho kẻ ghét mình, hãy chúc phúc cho kẻ nguyền rủa mình, hãy cầu nguyện cho kẻ vu khống mình”…
Lý tưởng cuộc sống của người con Chúa là nên giống Chúa. Nhưng làm thế nào để nên giống Chúa ? Chúa là tình yêu, hoạt động của Chúa là do tình yêu thúc đẩy, là để biểu lộ và phân phát tình yêu cho các loài thụ tạo của Ngài, nhất là cho loài người.
Vì thế, Chúa dạy chúng ta muốn nên giống Chúa phải biết yêu thương. Giới răn của Chúa được tóm tắt trong hai điều là : chúng ta phải kính mến Chúa và yêu thương anh em. Kính mến Chúa thì phải yêu thương anh em, con cái của Ngài, và yêu thương anh em được xem như một dấu chỉ, một sự biểu lộ lòng kính mến Chúa.
Chúa yêu thương chúng ta bằng một tình yêu phổ quát, nghĩa là không trừ một ai, kể cả những người tội lỗi. Đối với Ngài, có thể nói, những người tội lỗi chính là những người được Chúa yêu thương hơn, đang khi còn hy vọng cứu được : Dụ ngôn người Mục Tử tốt lành đi tìm “chiên lạc” là một bằng chứng rõ rệt. Ngài yêu thương bằng một tình yêu thương vô vị lợi, một tình yêu siêu việt.
Ngài muốn dạy chúng ta yêu thương như Ngài đã yêu, chứ không phải yêu thương một cách tầm thường như lối yêu thương của người “đời”. Không phải chỉ yêu thương những người yêu thương mình, không phải chỉ thi ân cho những người làm ơn cho mình, cũng không phải chỉ cho vay mượn nơi những người mà mình còn trông lấy lại được. Nhưng yêu thương cả thù địch. Hãy cho vay, hãy làm ơn dù không trông báo đền.
Yêu thương như Chúa yêu thương thì sẽ được phần thưởng lớn lao, và phần thưởng lớn nhất sẽ là được trở nên “Con Đấng Tối Cao“, vì Ngài nhân lành đối với những kẻ vô ơn độc ác.
Chúng ta đã yêu thương như thế nào ? Có yêu thương như Chúa đã yêu thương không ?
Năm 1995 nầy là năm quốc tế cổ võ lòng khoan dung. Liên Hiệp quốc muốn kêu gọi các dân tộc hãy lấy lòng khoan dung mà đối xử với nhau để dàn xếp các cuộc xung đột, tranh chấp, hận thù đang diễn ra trong các nước. Bởi vì khoan dung và tha thứ chỉ cách nhau có một bước gần nhau mà thôi, đối với những ai thành tâm thiện chí muốn xây dựng hòa bình.
Lòng khoan dung thì yêu thương và tha thứ. Con người sẽ tiêu diệt tất cả địch thù và biến họ thành bạn hữu, không phải với sức mạnh của hận thù và bạo lực, nhưng với sức mạnh của tình thương tha thứ. Yêu thương và tha thứ như thế cũng là cánh cửa mở cho sự sống, sự sống của Thiên Chúa, vốn tràn đầy và phong phú, nhưng con người đã đắp những bờ đê thù hận và ích kỷ để ngăn lối yêu thương. Sự sống cũng vốn có sẵn trong tâm hồn mỗi người, nhưng tất cả cứ then cài cửa đóng, để rồi chỉ đến với nhau bằng những tính toán hơn thua, chất chồng thù oán mà không lối thoát. Chỉ có tình thương mới có sức phá vỡ những rào cản cho mạch sống trào dâng và chan chứa.
Giờ đây, cử hành Bí tích Thánh Thể, kính nhớ sự chết và sự phục sinh của Đức Kitô, chúng ta thấy rõ hơn lòng thương xót của Chúa đã dành cho chúng ta. Chúng ta phải cảm tạ Chúa và phải quyết tâm làm theo điều Chúa đã dạy, chẳng những bằng Lời Ngài mà còn bằng gương mẫu của Ngài nữa. Biết yêu thương, biết tha thứ như Chúa, đó là bài học để cho chúng ta trở nên con cái Chúa.
Lm Phanxicô Xavie Lê Văn Nhạc